Ο κανόνας του παιχνιδιού

Θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί η κορυφαία στιγμή του J.Renoir στον κινηματογράφο, μια ταινία σύνθετη και πολυεπίπεδη που σατιρίζει την γαλλική αστική τάξη λίγο πρίν το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου πολέμου.

Ένα κυνηγετικό σαββατοκύριακο σε ένα πύργο στην γαλλική εξοχή όπου θα συγκεντρωθεί ένα πλήθος αριστοκρατών μαζί με τους υπηρέτες τους γίνεται η αφορμή για να ξεκινήσει ένα παιχνίδι, παράλληλα με το κυνήγι, στο οποίο ο έρωτας φλερτάρει με τον θάνατο, η αλήθεια με το ψέμα με παρούσα πάντοτε την υποκρισία, την παρακμή, την έκπτωση των ηθικών αξιών.Ωστόσο κι εδώ υπάρχουν κανόνες και όποιος τους παραβαίνει τιμωρείται, ακόμη κι αν την δεδομένη στιγμή είναι αθώος.Τα προσωπεία πέφτουν σαν τις μάσκες τις οποίες φορούν κατά την διάρκεια της παράστασης που δίνουν για την διασκέδαση των καλεσμένων και την στιγμή ακριβώς εκείνη είναι που φανερώνουν όλοι σταδιακά τους πραγματικούς τους εαυτούς.

Μια ταινία εμποτισμένη με ειρωνία, καυστικό χιούμορ, απόλυτα διαχρονική και εκπληκτικά επίκαιρη ακόμη και σήμερα.

Jacques Demy

Jacques Demy (1931–1990)
Filmography:

Director:

1988 La table tournante (collaborator)

1988 Trois places pour le 26

1985 Parking

1984 Louisiana (TV movie) (uncredited)

1982 Une chambre en ville

1980 La naissance du jour (TV movie)

1979 Lady Oscar

1973 L'événement le plus important depuis que l'homme a marché sur la lune

1972 The Pied Piper

1970 Peau d'âne

1969 Model Shop

1967 Les demoiselles de Rochefort

1964 Les parapluies de Cherbourg

1963 La baie des anges

1962 Les sept péchés capitaux (segment "Luxure, La")

1961 Lola

1959 Ars (short)

1959 La mère et l'enfant (short)

1958 Musée Grévin (short)

1957 Le bel indifférent (short)

1956 Le sabotier du Val de Loire (documentary short)

Writer:

1991 Jacquot de Nantes (memoirs)

1988 La table tournante (written by)

1988 Trois places pour le 26 (writer)

1985 Parking

1982 Une chambre en ville

1980 La naissance du jour (TV movie)

1979 Lady Oscar (adaptation / screenplay and dialogue)

1973 L'événement le plus important depuis que l'homme a marché sur la lune (writer)

1972 The Pied Piper (screenplay)

1970 Peau d'âne

1969 Model Shop (writer)

1967 Les demoiselles de Rochefort (written by)

1964 Les parapluies de Cherbourg (scenario and dialogue)

1963 La baie des anges (scenario and dialogue)

1962 Les sept péchés capitaux (segment "Luxure, La")

1961 Lola

1959 Ars (short) (writer)

1956 Le sabotier du Val de Loire (documentary short)

Soundtrack:

2004 Les soeurs fâchées (writer: "La Chanson des Jumelles")

2001 Mauvais genres (lyrics: "Chanson d'un jour d'été")

2001 Russian Doll (writer: "Watch What Happens")

1995 Dead Presidents (writer: "Watch What Happens")

1967 Les demoiselles de Rochefort (writer: "Chanson D'Yvonne" - uncredited)

1967 The Hollywood Palace (TV series)

– Episode #4.22 (1967) (writer: "I Will Wait for You")

1966 The 38th Annual Academy Awards (TV special) (lyrics: "I Will Wait for You")

1964 Les parapluies de Cherbourg (lyrics: "I Will Wait For You" original French version)

απόπειρες II

Λεξικό

Μου'παν ν'ανοίξω λεξικά
να βρώ το νόημά της,
λήμμα αγάπη, σελίς δεκαεπτά,
λέξεις, περιγραφές και παραδείγματα
να περιγράψουν τι;
πλούσια η ελληνική, δεν λέω,
μήπως το αντίθετο του μίσους;
και πως ορίζεται το μίσος;

λήμμα μίσος, σελίς τριακόσια είκοσι δύο,
λέξεις πουθενά
μόνο το αντίθετο του μίσους,
η εικόνα σου,
ήξερε ο λεξικογράφος

λευκές σελίδες ως το ωμέγα,
πλάνεψες ως και τις λέξεις.

Ερωτοαπαντήσεις

Όταν με ρώτησες γιατί,
σου'πα διότι
όταν με ρώτησες για πόσο,
σου'πα για πάντα
όταν με ρώτησες εαν,
σου'πα ποτέ

όταν πια δεν ρώταγες
ήρθε η σειρά μου,
γιατί;

απάντηση δεν πήρα,
ίσως την είχα λάβει από καιρό,
τότε που δεν ρωτούσα.

Χρόνος

Μου'πες ''ζητώ το μέλλον'',
αποκρίθηκα ''απαίτησε το παρόν'',

''μα πως θα ζήσω το παρόν αν δεν προσδοκώ το μέλλον;''
''μα αν καρτερείς το μέλλον βεβαιώνεις την αποτυχία του παρόντος''

κι έτσι αφεθήκαμε στο παρελθόν μας.

Ωρίμανση

''Πότε θα ωριμάσεις;'', ρώταγες
''ποτέ'', έλεγα

πήρες αχλάδι απ'τον κήπο,
δεν γεύθηκε το στόμα σου,
''ωρίμασε'' είπες υποτιμητικά,
την ώρα που συνάντησε το χώμα,

δεν θέλω να'χω την κατάληξή του
κι έτσι επέλεξα την αβεβαιότητα.

απόπειρες I

Δεύτερη ζωή

Νιώθεις δίχως να βλέπεις,
μοιράζεσαι μονολογώντας,
συνομιλείς με τις σιωπές,
''υποκρίνεσαι'' χωρίς να ξεγελάς,
μην φοβηθείς την δεύτερη ζωή σου,
μοιάζει ψεύτικη αλλά δεν είναι,
χαμογελάς στο κάτοπτρο την ώρα που αλλάζεις,
την ώρα που διαγράφεις τα τεκμήρια
της δεύτερης ζωής σου...
αναπόφευκτη η σύγκρουση
απόδειξη της ύπαρξης.

Απουσία

Μια κλωστή απ'το μπλουζάκι σου,
εκείνο το κόκκινο των γενεθλίων σου,
μια τούφα απ'τα μαλλιά σου, είχες άγχος μου'λεγες,
ροδοπέταλα στην τσέπη του μπουφάν σου,
από εκείνα που κράτησες για να σου φέρουν τύχη,
απομεινάρια της παρουσίας σου
ή μήπως της απουσίας σου;

εγώ και το μπουφάν σου
θεατές της ανάμνησης,
από ατυχία την τύχη δεν την βρήκαμε.

Συνομιλία

-Μ'αγαπάς;
Ναι μου έλεγες.
-Ως πότε;
Για πάντα μου'λεγες.
-Είσαι ερωτευμένη;
Αιώνια, αποκρινόσουν.
-Θα μ'αφήσεις;
Ποτέ, με διαβεβαίωνες.

Η διάψευση της βεβαιότητας δεν άργησε να έλθει.

Μηδέν

Μετρώ τον χρόνο με απαρίθμηση
πόσα βιβλία διάβασα φέτος;
30 απαντώ
πόσους φίλους έκανα φέτος;
5 απαντώ
πόσα λεφτά κέρδισα;
20.000 αποκρίνομαι

ψάχνω μηδενικά στις απαντήσεις μου
προσδίδουν κύρος στους αριθμούς,
ύστατη προσπάθεια να γεμίσω το κενό,
το μηδέν της μη αριθμητικής ζωής μου.

Bela Tarr

Filmography:

2011 The Turin Horse

2007 A Londoni férfi

2004 Visions of Europe (segment "Prologue")

2000 Werckmeister harmóniák

1995 Utazás az Alföldön (short)

1994 Sátántangó

1990 City Life (documentary)

1990 Utolsó hajó (short)

1988 Kárhozat

1984 Öszi almanach

1982 Panelkapcsolat

1982/II Macbeth (TV movie)

1981 Szabadgyalog

1979 Családi tüzfészek

1978 Hotel Magnezit (short)

Συνέντευξη από το φύλλο της Καθημερινής(12/06/2011)

«Οι ταινίες μου δεν άλλαξαν τον κόσμο»
Ο σπουδαίος σκηνοθέτης Μπέλα Ταρ μιλάει για την εμμονή του στα μονοπλάνα και την ιδιαίτερη σχέση του με την έννοια του χρόνου
Του Δημήτρη Mπούρα

Τις μέρες που ζούσαμε με την ψευδαίσθηση ότι ο δικός μας κόσμος είναι αδύνατον να γκρεμιστεί, ανακαλύψαμε έναν άγνωστο Ούγγρο κινηματογραφιστή, που το έργο του ήταν στοιχειωμένο από την ιδέα του τέλους. Εκείνες τις μέρες, αρχές Νοεμβρίου του 2002, ο Μπέλα Ταρ έγινε το πρόσωπο του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης χάρη σε ένα αφιέρωμα στο πρόσωπό του. Την περασμένη εβδομάδα, ο Μπέλα Ταρ βρέθηκε για ένα τριήμερο στην Αθήνα και δέχτηκε να μιλήσει στην «Κ». Ο λόγος της εδώ παρουσίας του ήταν η προβολή της τελευταίας του ταινίας, «Το άλογο του Τορίνο», αλλά και μια ρετροσπεκτίβα με το σύνολο σχεδόν του έργου του. Ο ίδιος είναι όπως οι ταινίες του, χαμηλών τόνων, στοχαστικός, γλυκύς. Το βλέμμα του, οξύ και διαπεραστικό, γκρεμίζει αποστάσεις, προκαλεί φιλικά συναισθήματα στον συνομιλητή. Κάποιες στιγμές έδειχνε σαν να μεταφέρει εμπειρίες μιας γενιάς που γνώρισε δύο φορές την ήττα. Την πρώτη φορά, όταν από τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» βγήκε ένα τέρας. Τη δεύτερη, όταν η Ουγγαρία τσακίστηκε στην τρικυμία της καπιταλιστικής αγοράς. Τον ρωτήσαμε αν είναι μελαγχολικός. Αρνήθηκε. Στο τέλος, όταν ζητήσαμε να περιγράψει ένα μονοπλάνο επιστημονικής φαντασίας για την Ευρώπη του μέλλοντος, μας παρέπεμψε σε κάτι που είχε ήδη κάνει το 2004, μια πεντάλεπτη λήψη, μέρος ενός κόνσεπτ για την Ευρώπη με τίτλο «Visions of Europe», προτρέποντάς μας, «αναζητήστε το ελεύθερα στο Ιντερνετ». Το 5λεπτο ασπρόμαυρο «Prologue» είναι ένα συγκλονιστικό για τη λιτότητά του τράβελινγκ σε πρόσωπα δεκάδων κουρασμένων ανθρώπων που περιμένουν στην ουρά ενός συσσιτίου. Από το μελλοντολογικό «Prologue» λείπουν τα παιδιά...

– Η τέχνη θα μπορούσε να συμβάλει ώστε να δημιουργηθούν συλλογικότητες, για να κυλήσουν τα πράγματα προς τα μπρος;

– Νέος το πίστευα, ήμουν 22 ετών όταν άρχισα να γυρίζω ταινίες. Είχα πολύ θυμό και έντονη φαντασία για τον κόσμο και για τον κινηματογράφο και πίστευα πως οι ταινίες μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Μετά 30 χρόνια, αναγκάστηκα να δω ότι ο κόσμος δεν άλλαξε. Οι ταινίες μου δεν ήταν αρκετές για να τον αλλάξουν. Τώρα, θα μου ήταν αρκετό αν θα μπορούσα ν’ αλλάξω λίγο τη γλώσσα του κινηματογράφου, ή αν θα μπορούσα να πω κάτι για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Για την ανθρώπινη ύπαρξη, για την κατάσταση των πραγμάτων, για τη φύση. Κάτι που θα ’ταν σημαντικό για όλους.

– Το να λες ιστορίες, δεν είναι σημαντικό;

– Η μυθοπλασία δεν είναι σημαντική, γιατί συνήθως είναι κάτι εντελώς φτιαχτό, βαρετό και ψεύτικο. Ενα ντουβάρι ίσως να λέει περισσότερα πράγματα από τη δράση και τη μυθοπλασία. Ολες οι ιστορίες έχουν ειπωθεί εξαρχής, από την Παλαιά Διαθήκη. Ο ένας αδελφός σκοτώνει τον άλλον... και εμείς επαναλαμβάνουμε από τότε τις ίδιες ιστορίες ξανά και ξανά. Αρα δεν έχει ενδιαφέρον η ίδια η ιστορία, αλλά ο κόσμος γύρω μας που αλλάζει. Πρέπει να δείξουμε την κατάσταση στην οποία είναι κάθε φορά ο άνθρωπος.

– Θα μπορούσε να αλλάζει ο τρόπος της επανάληψης…

– Δεν με ενδιαφέρει καν η μυθοπλασία. Με ενδιαφέρουν οι καταστάσεις, οι ανθρώπινες σχέσεις. Είναι προσωπική υπόθεση όταν κάνεις μια ταινία. Δεν υπάρχει μια ιστορία για να την αφηγηθείς. Είσαι εσύ, τα συναισθήματά σου και η προσωπική σου αντίδραση. Τόσο απλό είναι να πεις πώς αισθάνεσαι.

– Οι ταινίες σας μοιάζουν δυστοπίες στις οποίες δεσπόζει ένα απροσδιόριστο κακό.

– Δεν πρόκειται για δυστοπία ή για κακό. Η ύπαρξη είναι δύσκολη όταν αντιληφθείς ότι η ζωή δεν είναι αιώνια. Πρέπει να καταλάβεις ότι υπάρχει ένα τέλος και για σένα. Τη στιγμή που το συνειδητοποιείς αυτό, ενηλικιώνεσαι.

– Τι εννοείτε ενηλικίωση, έναν προσωπικό απολογισμό;

– Οχι, δεν έχει σχέση με κάτι τέτοιο. Εγώ λέω τι βλέπω γύρω μου. Ανθρώπους δυστυχείς, φτωχούς, άσχημους. Στέκομαι δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους και θέλω να σας δείξω ότι έχουν αξιοπρέπεια και αξίζουν σεβασμό. Δεν είναι αθώοι. Είναι άσχημοι και έχουν ελαττώματα, αλλά είναι ανθρώπινα όντα και δεν μπορούμε να τους φερόμαστε σαν σκουπίδια. Η ζωή είναι μοναδική και της αξίζει ποιότητα.

– Κινηματογραφείτε με μονοπλάνα και δίνετε ιδιαίτερη σημασία στην έννοια του χρόνου.

– Το μονοπλάνο εμπεριέχει ήδη το μοντάζ. Ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός και δυστυχώς τον αγνοούν οι περισσότερες ταινίες ακολουθώντας τη δομή: πληροφορία, cut, δράση, cut. Με ενδιαφέρει να δείξω ότι τα πάντα συμβαίνουν μέσα στον χρόνο, γιατί όπως σας είπα έχουμε μόνο μια ζωή και πολύ λίγο χρόνο στη διάθεσή μας.

– Η μελαγχολία διατρέχει το έργο σας. Είναι κάτι που αφορά γενικότερα την κεντρική Ευρώπη;

– Δεν είναι μελαγχολία, ούτε εγώ είμαι Κεντροευρωπαίος. Η μελαγχολία είναι παθητική στάση. Εγώ παρατηρώ τον κόσμο και προβληματίζομαι.

– Τι είστε;

– Απλώς υπάρχω, δεν θέλω να ορίσω τον εαυτό μου.

– Νιώθετε στο ίδιο κλίμα με συγγραφείς όπως ο Χέρμαν Μπροχ, ο Ρόμπερτ Μούζιλ ή ο Μίλαν Κούντερα;

– Σίγουρα όχι· αυτοί είναι πολύ μεγάλοι συγγραφείς... Πάντα σκεφτόμουν ότι είναι πολύ ωραίο να είσαι συγγραφέας. Μπορείς να γράψεις 20 σελίδες για ένα σταχτοδοχείο. Ο καημένος ο σκηνοθέτης έχει τη δυνατότητα μόνο να σας το δείξει. Το πώς θα δείξεις αυτό το σταχτοδοχείο και τη μοίρα του είναι πολύ δύσκολο μερικές φορές.

Οι πολυεθνικές και η Ευρωπαϊκή Ενωση

– Οι Ούγγροι και οι Ελληνες έχουμε μια ιδιαιτερότητα, η γλώσσα μας δεν μιλιέται έξω από τα σύνορα των χωρών μας κι αυτό θέτει έναν περιορισμό στο να μοιραστούμε τον πολιτισμό μας με τρίτους. Νιώθετε και εσείς στην Ουγγαρία την ίδια εθνική μοναξιά;

– Βεβαίως. Το σημαντικότερο ζήτημα των καιρών μας, όμως, είναι να διαφυλάξουμε τον πολιτισμό μας και όχι τόσο το να τον μοιραστούμε με τους άλλους.

– Στην εποχή μας, η οικονομική κρίση οδηγεί την Ευρώπη σε διαίρεση, η τέχνη θα μπορούσε να μας ενώσει;

– Οχι, δεν έχω κάπως έτσι στο μυαλό μου την τέχνη. Η τέχνη είναι κάτι που φεύγει από ένα άτομο και απευθύνεται σε κάποιο άλλο. Κάποιος μπορεί να την αποδεχτεί ή όχι, υπάρχει απόλυτη ελευθερία σε αυτό.

– Για τους σινεφίλ στην Ελλάδα οι ταινίες σας είναι το μοναδικό ίσως πολιτιστικό προϊόν που μας έρχεται από την Ουγγαρία. Το νιώθετε σαν βάρος;

– Ούτε στιγμή δεν θα μπορούσα να μπω σε αυτήν τη θέση. Είναι τεράστια η ευθύνη να είμαι η εικόνα του σύγχρονου πολιτισμού της πατρίδας μου προς τα έξω.

– Στο πρόσφατο παρελθόν ζήσατε το ναυάγιο του κομμουνισμού, σήμερα, που ζείτε την άγρια τρικυμία της ελεύθερης αγοράς, πώς βλέπετε τα πράγματα;

– Σε ό,τι αφορά το παρελθόν, αυτό που ζήσαμε στην Ουγγαρία δεν θα το έλεγα κομμουνισμό, αλλά ένα ηλίθιο αντίγραφο του σοβιετικού τσαρισμού και του κινεζικού μανδαρινισμού. Σε ό,τι αφορά το παρόν, δεν ξέρω τι να σας πω... Θα αρκεστώ σε κάτι κοινότοπο, οι καλλιτέχνες συνήθως ήταν πάντα δίπλα στον άνθρωπο.

– Το σημερινό ευρωπαϊκό σινεμά της εποχής μήπως έχει εγκλωβιστεί σ’ έναν ναρκισσισμό;

– Μερικές φορές έχω αυτή την αίσθηση. Δεν θέλω όμως να κρίνω κανέναν. Ο κάθε σκηνοθέτης έχει διαφορετικό πολιτιστικό υπόβαθρο, τη δική του γλώσσα, άλλη ζωή και άλλο μπάτζετ. Δεν κρίνω τους ήρωές μου, μόνο παρακαλώ να τους καταλάβετε, πόσω μάλλον τους συναδέλφους μου.

– Την Ελλάδα πώς την βλέπετε;

Η Ελλάδα και τα Βαλκάνια ήταν πάντα για μένα ένα ζεστό μέρος. Δεν ξέρω γιατί. Ισως επειδή έχω μπουχτίσει με την εικόνα του πλούσιου Βορρά και με όλους αυτούς που κάθονται στα γραφεία τους και ξέρουν τα πάντα για τον κόσμο.

– Στο Βορρά καλλιεργείται η άποψη πώς ο Νότος είναι κάτι σαν δαίμονας;

– Ισως στην αυτοκρατορία των πολυεθνικών, αυτό είναι για μένα τούτη τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ενωση, που δεν θέλουν να πληρώνουν φόρο σε κάθε σύνορο.

Ο θάνατος είναι αθόρυβος, όχι χολιγουντιανή υπερπαραγωγή

– Το «Αλογο του Τορίνο» είναι ένα μηδενιστικό σχόλιο γύρω από την ανθρώπινη μοίρα;

– Οχι, το να είσαι μηδενιστής σημαίνει να κοιτάς τον κόσμο με έναν πολύ σκληρό τρόπο και με απάθεια. Εγώ αγαπώ αυτό το άλογο και αυτούς τους ανθρώπους. Αυτό που θέλω να δείξω είναι ότι το τέλος και ο θάνατος είναι κάτι πολύ αθόρυβο και αργό. Δεν είναι χολιγουντιανή υπερπαραγωγή.

– Πώς θα ορίζατε την ομορφιά;

– Ως κάτι απλό κι αληθινό.

– Και ασπρόμαυρο;

– Αγαπώ το ασπρόμαυρο κι αυτός είναι και ο λόγος που γυρίζω μόνον ασπρόμαυρες ταινίες.

Τι θα προβληθεί στο σινέ Τριανόν

Το σύνολο του έργου του Μπέλα Ταρ θα προβληθεί στον κινηματογράφο Τριανόν από 16 μέχρι 22 Ιουνίου. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικούς τίτλους:

«Οικογενειακή φωλιά» (1977)

Οικογενειακό δράμα, αποκαλυπτικό για τα αδιέξοδα της Ουγγαρίας εκείνης της εποχής.

«Προκατασκευασμένες σχέσεις» (1982)

Κλειστοφοβικό δράμα γύρω από τη διάλυση ενός γάμου. Ασπρόμαυρο, όπως όλες οι ταινίες του Μπέλα Ταρ.

«Κολαστήριο» (1987)

Η καθημερινότητα ενός μεσήλικα σε παρακμιακό βιομηχανικό τοπίο.

«Satantago» (1994)

Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, εξαθλιωμένοι αγρότες διασχίζουν τη Μεγάλη Κοιλάδα της Ουγγαρίας. Η ταινία διαρκεί εφτάμισι ώρες.

«Οι αρμονίες του Werckmeister» (2000)

Ενας αλαφροΐσκιωτος ταχυδρομικός τρελαίνεται, ενώ μια πόλη βυθίζεται στην αναρχία.

«Το άλογο του Τορίνο» (2011)

Μια ταινία γύρω από την ανθρώπινη μοίρα, τον θάνατο.

Συνέντευξη στο Flix.gr

Μπέλα Ταρ: Τίτλοι Τέλους | Θέματα

alarme

Alarme

Σκην.: Θ. Τερζόπουλος

Θέατρο Αττις

«Πολέμησε καρδιά μου αλλιώς δε γίνεται αλλιώς η φάουσα θα σε καταβροχθίσει
αλλιώς ο πανικός θα σε ξοδέψει πολέμησε καρδιά μου»
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ
«Οπόταν πλάτανος», 1999

Είναι τέχνη η επιστολή; Για να περιοριστώ στα νεότερα και βέβαια είναι, κοιτίδα δε έχει κατά την παράδοση την Ιταλία (Λομβαρδία) του 11ου αιώνα. Ο Αλβέριχος και ο Ιωάννης Καετάνι ήταν οι θεμελιωτές του είδους. Ποικίλοι κανόνες διαμορφώθηκαν κατά τη χρήση της επιστολής από αυτοκράτορες, Πάπες, διανοουμένους. Φαίνεται πως η μεταγενέστερη γαλλική σχολή επικράτησε, δεδομένου ότι περιβόητες είναι οι επιστολές του Βολταίρου, του Φενελόν, του Ρουσώ και οι διασημότερες της Μαντάμ ντε Σεβινιέ. Στην Ιταλία διακρίθηκαν ο Πετράρχης, ο Φώσκολος, ο Αρετίνος. Ακολούθησαν η περί πολιτικής επιστολή του καρδιναλίου Ρισελιέ, η ερωτική αλληλογραφία του Πασκάλ, ο Λαφονταίν και ο Μπουαλώ, κι αργότερα εκείνες των Μοντεσκιέ, Βολταίρου, Ρουσώ, Φλωμπέρ, Ουγκώ, Γκαίτε, Σίλερ.

Πρόχειρα, απ’ τη δική μας παράδοση έντονα θυμάμαι τον Κοραή, τον Ροΐδη, τον Μαν. Τριανταφυλλίδη, την αλληλογραφία Γιώργου Σεφέρη – Τίμου Μαλάνου όπως και Σεφέρη – Μαρώς μέχρι τις αμιγώς λογοτεχνικές εκείνες επιστολές του Νίκου Καχτίτση ιδίως προς τον ποιητή Γιώργη Παυλόπουλο και του ποιητή Δ. Π. Παπαδίτσα προς τον Ε. Χ. Γονατά («Να μου γράφεις, έστω και βαδίζοντας…»). Για περαιτέρω παραπέμπω εκθύμως στον επιβλητικό τόμο σχετικά με την «επιστολική λογοτεχνία» του Παναγιώτη Μουλλά (εκδόσεις ΜΙΕΤ).

Κάθε επιστολή φύσει περιέχει την αντίθεση: πολιτισμένη, κομψή, απροσχημάτιστη ή άγρια. Μια τέτοια εν προόδω «προφορική» αλλά και σωματική επιστολογραφία σκηνοθέτησε ο Θεόδωρος Τερζόπουλος πάνω σ’ ένα δικό του κείμενο έρωτα – μίσους ανάμεσα στη γνωστή έριδα της βασίλισσας Ελισάβετ και της Μαρίας Στιούαρτ. Υπό το προεξαγγελτικό κρώξιμο ενός μακρινού κορακιού του Πόε, οι δύο γυναίκες σύρονται πάνω σε μια φωτιστική ταινία – επιφάνεια. Απ’ την αρχή βασιλεύει ένας alarme (ή ένα aux armes;) Τα δύο θήλεα εξακοντίζουν οιονεί επιστολιμαίες ύβρεις, αρές, ειρωνείες, ακραίες κραυγές, γρυλλίσματα (αλλά στο τέλος και τριβαδικές δονήσεις), στην προσπάθειά τους να καταπιούν η καθεμιά την ομόφυλή της. Οι «επιστολές» είναι συχνά ανάσες που μεταπίπτουν σε μουγκρητά ή σε υποτονθορυσμούς, οι οποίοι προαναγγέλλουν κι από μια νέα επίθεση των δύο συρόμενων εδαφιαία γυναικών. Ο Τερζόπουλος κατορθώνει σ’ αυτή του την παράσταση να καθαγιάσει το μίσος, να θεώσει τη βία, ίσως για να οδηγηθεί στην εξόδιο αγαλλίαση της ειρήνευσης αλλά και της αινιγματικής νέας πορείας, που θα συνιστά πάντα ένα κραυγαλέο και φοβογόνο αίνιγμα για το άρρεν που παρίσταται και σχολιάζει.

Οι «αυξομειώσεις» του ύφους των δύο γυναικών, ντυμένων ανακτορικώς λαμπρά μα και σεξιστικώς διαθέσιμα (της Λουκίας), διέθεταν την άκρα τελειότητα που χαρακτηρίζει τις εργασίες του Τερζόπουλου. Τον υπάκουσαν με εκπληκτική ακρίβεια στις μετεξελίξεις των συναισθημάτων και των παντοειδών ορέξεών τους, η Αγλαΐα Παππά (με υποδειγματική, σπάνια εκφορά της γαλλικής γλώσσας) και το υποκριτικό θηρίο Σοφία Χιλλ, «υπεύθυνη» και για ορισμένες χιουμοριστικές στιγμές–ανάσες, βασιζόμενες ιδίως στη σοφά «εκτροχιασμένη» αγγλική γλώσσα. Ο Τάσος Δήμας, συμπληρώνοντας το... μη ιψενικό αυτή τη φορά τρίγωνο της παράστασης, εκλήθη να σχολιάζει τις αβυσσαλέες ιστορικές και εντεύθεν σκηνικές συμπεριφορές των δυο γυναικείων τεράτων. Ανταποκρίθηκε με ελεγχόμενη ένταση και δυναμικό μισογυνισμό. Ωστόσο, το κείμενο που του παρεδόθη από τον Θανάση Αλευρά εμπεριείχε εκφραστικές υπερβολές, ακαλαισθησίες ή trivialities, που δεν έδεναν με το υψηλό ύφος του όλου.

Σαν διαβολικές υστερικές ενέσεις οι minimal μουσικές του Παναγιώτη Βελιανίτη. Τέλος, οι φωτισμοί του Τερζόπουλου (εδώ μαζί με τον Κ. Μπεθάνη) συνιστούν πάντα ένα πολύτιμο πανεπιστημιακό μάθημα για τους επίδοξους ηρακλείς του είδους.

(''Καθημερινή'', 5-6-2011)

και η αυλαία πέφτει....

Όταν τον Οκτώβρη του 2010 ξεκίνησαν οι πρόβες της θεατρικής ομάδας μας με την ευφάνταστη ονομασία ''Ψυχής Ίαμα'' δεν μπορούσα καν να διανοηθώ τον εθισμό και την εξάρτηση που θα μου δημιουργούσε το θέατρο.

Αθεράπευτος σινεφίλ από τα παιδικά μου χρόνια πάντα πίστευα πως η τέχνη του κινηματογράφου υπερβαίνει την αντίστοιχη του θεάτρου και για να είμαι πιο δίκαιος με συγκινούσε περισσότερο η παρακολούθηση μιας κινηματογραφικής ταινίας.

Το 2010 αποδείχθηκε πως δεν πρέπει να είσαι απόλυτος ούτε καν στα hobby σου, γιατί πολύ απλά η συμμετοχή μου στην θεατρική ομάδα των φαρμακοποιών ανέτρεψε την εικόνα που είχα στο μυαλό μου για το θέατρο και με έκανε να το αγαπήσω τόσο πολύ που αγγίζει πλέον τα όρια της εμμονής.

Η προσπάθεια να υποδυθείς ένα χαρακτήρα που δεν είναι ο εαυτός σου είναι μαγική και ταυτόχρονα ιδιαίτερα θεραπευτική.Και φυσικά πως θα μπορούσα να μην αναφέρω την μαγεία όλης της διαδρομής από τις πρόβες, την κουβεντούλα στα διαλείμματα, τα μεζεδάκια και τα τσιπουράκια που πολλές φορές ξεπερνούσαν και τα όρια....ένα ταξίδι η κάθε πρόβα, μια βουτιά στα άδυτα της ψυχής...

Κάθε παράσταση μοναδική ακριβώς επειδή είναι ζωντανή, ξεχνώντας τα πάντα, διαγράφοντας προσωρινά την πρότερη ζωή σου μεταμορφώνεσαι και ταυτόχρονα λυτρώνεσαι από φόβους, ανασφάλειες, ασημαντότητες...

Αύριο η αυλαία πέφτει...6 παραστάσεις που με ταξίδεψαν και με βοήθησαν να γνωρίσω λίγο καλύτερα τον εαυτό μου....να συνειδητοποιήσω πως τα όνειρα δεν τελειώνουν ποτέ...

Ένα απέραντο ευχαριστώ στους συναδέλφους και συναγωνιστές Μανώλη Μαυρολέων, Αρσένη Αθανασίου, Φλωρέττα Μαργιώλη, Βασίλη Παπαπέτρου, Ελίνα Καραμπινίδη, Παναγιώτη Μαραβέλια, Τάσο Παππά, Ηλία Καϊναδά, Έφη Καλλέργη, Τόνια Καμπανάρου, Ματίλντα Κοτζιά, Ελένη Κωστοπούλου, Γιώργο Παπαδημητρίου, Γιώργο Γαβριήλ, Κλαίρη Παπαντωνάκου, Άννα Σωτηροπούλου, στο μικρό μας τετράποδο, τον Μπενίνι, στην σκηνοθέτη μας Τόνια Μάνεση που μεταμόρφωσε τον ακατέργαστο πηλό σε κομψοτέχνημα αλλά και την γυναικούλα μου που στάθηκε πλάϊ μου και σε αυτή την ''τρέλα'' μου...

θεατρική ομάδα φαρμακοποιών ''Ψυχής Ίαμα''

http://www.athensmagazine.gr/portal/theatre/plays/349

http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=276081

http://www.newstrap.gr/m-politismos/m-theatro/7214-oi-farmakopoioi-dimioyrgoyn-kai-politismo-i-theatriki-omada--farmakopoion-athinas-peiraias-epanerxetai--me-to-oi-ekatommyrioyxoi-tis-napolis-toy-entoyarnto-nte-filippo.html

με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ποίησης(μέρος τρίτο)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ

Κάτω από το φόρεμά της γυμνή
πάνω από το φόρεμά της ολόγυμνη
μπρός στο παράθυρο
κρατάει ένα ψηλό ποτήρι
θα στο προσφέρει
δεν θα στο προσφέρει;
το πίνει μόνη της
δεν σε κοιτάει
έτσι είναι πιο γυμνή
μ'ένα τριαντάφυλλο
ανάμεσα στα στήθη της.

Σώμα γυμνό
πλαγιασμένο ή όρθιο
άγνωστη γεωγραφία
χίλιες φορές μελετημένη
αποστηθισμένη
άγνωστη
άκουσα το χτύπο
ποιός έριξε τα ζάρια
στις πλάκες του λουτρού;

Είπε:
ψηφίζω το γαλάζιο,
Εγώ το κόκκινο.
Κ'εγώ.

Το σώμα σου ωραίο.
Το σώμα σου απέραντο.
Χάθηκα στο απέραντο.

Διαστολή της νύχτας.
Διαστολή του σώματος.
Συστολή της ψυχής.

Όσο απομακρύνεσαι
σε πλησιάζω.

Κοιμήσου στο στήθος μου-
έλεγες
κι εγώ διανυκτέρευα
στο στήθος σου.

Τα σώματα
αρνούνται τις λέξεις.
Γυμνά κι αμίλητα
συννενοούνται.

Θηλάζεις τον αντίχειρά μου-
βρέφος και τρέφεσαι
και τρέφομαι.

με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ποίησης(μέρος δεύτερο)

ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ

Η ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΑΙΩΝΙΟΤΗΣ

''Πίστεψέ με θα σ'αγαπώ αιώνια''
επαναλαμβάνει κάθε λεπτό ο θάνατος
στην αιωνιότητα

και κείνη βογκώντας
από δυστυχισμένη βεβαιότητα

αχ γιατί να μην είσαι ψεύτης

τον καταριέται.

ΕΚΜΑΓΕΙΟ ΕΝΟΧΗΣ

Γιατί άραγε να με αγαπούσε απόψε
τόσο πραγματικά εκείνο το όνειρο;
Γιατι μου έλεγε κράτα με
μη μ'αφήνεις να ξυπνήσω;

Ανησυχώ.Συνήθως
έτσι αγαπάμε την απώλεια.

Λες να μη με ξαναονειρευτεί αυτή η πολύ συνηθισμένη απώλεια;

ΜΗΔΕΝΟΣ ΕΞΑΙΡΟΥΜΕΝΟΥ

Τι αντικοινωνικά που είναι τα όνειρα.
Ούτε φιλίες ούτε δεσμοί
μόλις μας δούν σβήνουν
σα σπίθα έκθετη σε θύελλα.

Ανθρωποφοβία;
Ίσως τραυματισμένο γόητρο
επειδή δουλεύουν εκεί κάτω
στα ορυχεία χαμένων ευκαιριών.

Είχαν βλέπεις κι αυτά
άλλα όνειρα.

ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

Μέρες ούτε ξέρω πόσες
έχει να χτυπήσει το τηλέφωνο.
Το κινητό σου αίσθημα φραγή.

Η συσκευή εντάξει είπε ο τεχνικός
πρέπει να σκάψω
μήπως έχει βλάβη η επαφή

η επαφή βλάβη;αποκλείεται
αυτά συμβαίνουν μοναχά
στα παραμύθια τον αποπήρα

άλλωστε μπορώ και μόνη μου να σκάψω
ξέρεις πόσες σοβαρές βλάβες έχω θάψει;

για ρίξε μια ματιά στο μαύρο κουτί
μήπως έχει μπλοκάρει η ψυχραιμία
δεν εξαερίζεται η αναμονή
κι αυτή η υπερθέρμανση μετασχηματίζει
τις στιγμές να φαίνονται αιώνες

όπως αποφαίνεται
η εμπειρογνώμων υπερβολή.

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ ΚΑΤ'ΟΙΚΟΝ ΝΑ ΜΕΓΕΘΥΝΟΥΜΕ ΤΗ ΜΙΚΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΜΙΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Μου είσαι τόσο άγνωστος
όσο η σάρκα των ονείρων
και το άγγιγμά της.

Σε ξέρω μόνο
ότι παράπεσε στα χέρια μου
κάποια φωτογραφία σου

το βλέμμα σου ανέβαινε
τη σκάλα κάποιου πλοίου
ανοιχτό το μπουφάν ανέμιζε
στραμμένο πρός να φύγει

φωτογραφία
σε μέγεθος μικρό διαβατηρίου
από το στέρνο κι απάνω.
Λιγότερος κι από μισός

και ιδού πως επιβιβάστηκες στη σκέψη μου
ολόκληρος ταξίδι.

ΣΑΤΑΝΙΚΗ ΣΥΜΠΤΩΣΗ

Η ανυπομονησία
η καμιά απολύτως βιασύνη
ο τρόπος του λέγειν
ο τρόπος του σιωπάν
η επιμονή
η εύσχημη υποχωρητικότητα
το ζωηρό ενδιαφέρον
το ράθυμο ενδιαφέρον
το αμέσως
το κόμπιασμα
το εξαρτάται από τον καιρό
το ασχέτως καιρού
το πολύ επιθυμητό
το αξεκαθάριστα επιθυμητό
και το κατ'ανάγκην

έχουν ακριβώς τον τον ίδιο κωδικό:

αλήθεια πότε θα σε δώ;

Δεν είναι περίεργο;

με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ποίησης(Ι)

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ

Πρώτα να πιάσω τα χέρια σου
Να ψηλαφίσω το σφυγμό σου
Ύστερα να πάμε μαζί στο δάσος
Να αγκαλιάσουμε τα μεγάλα δέντρα
Που στον κάθε κορμό έχουμε χαράξει
Εδώ και χρόνια τα ιερά ονόματα
Να τα συλλαβίσουμε μαζί
Να τα μετρήσουμε ένα-ένα
Με τα μάτια ψηλά στον ουρανό σαν προσευχή. Το δικό μας δάσος δεν το κρύβει ο ουρανός
Δεν περνούν από δω ξυλοκόποι.

ΑΦΙΕΡΩΣΗ

Για τους ερωτευμένους που παντρεύτηκαν
Για το σπίτι που χτίστηκε
Για τα παιδάκια που μεγάλωσαν
Για τα πλοία που άραξαν
Για τη μάχη που κερδήθηκε
Για τον άσωτο που επέστρεψε

Για όλα όσα τέλειωσαν χωρίς ελπίδα πια.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ

Είστε υπέρ ή κατά;
Έστω απαντήστε με ένα ναι ή με ένα όχι.
Το έχετε το πρόβλημα σκεφτεί
Πιστεύω ασφαλώς πως σας βασάνισε
Τα πάντα βασανίζουν στη ζωή
Παιδιά γυναίκες έντομα
Βλαβερά φυτά χαμένες ώρες
Δύσκολα πάθη χαλασμένα δόντια
Μέτρια φίλμ.Κι αυτό σας βασάνισε ασφαλώς.
Μιλάτε υπεύθυνα λοιπόν.Έστω με ένα ή με ένα όχι.
Σε εσάς ανήκει η απόφαση.
Δε σας ζητούμε φυσικά να πάψετε
Τις ασχολίες σας να διακόψετε τη ζωή σας
Τις προσφιλείς εφημερίδες σας τις συζητήσεις
Στο κουρείο τις Κυριακές σας στα γήπεδα.
Μια λέξη μόνο.Εμπρός λοιπόν:
Είστε υπέρ ή κατά;
Σκεφθείτε το καλά.Θα περιμένω.

ΠΕΝΤΕ ΜΙΚΡΑ ΘΕΜΑΤΑ(IV)

Κάτω απ'τα ρούχα μου δε χτυπά πια η παιδική καρδιά μου
Λησμόνησα την αγάπη που'ναι μόνο αγάπη
Μερόνυχτα να τριγυρνώ χωρίς να σε βρίσκω μπροστά μου
Ορίζοντα λευκέ της αστραπής και του ονείρου
Ένιωσα το στήθος μου να σπάζει στη φυγή σου
Ψυχή της αγάπης μου αλήτισσα
Λεπίδι του πόθου μου αδυσώπητο
Νικήτρα μονάχη της σκέψης μου

η τριλογία του παραθερισμού

...με αφορμή την υπέροχη παράσταση του Κάρλο Γκολντόνι που μόλις είδα στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου..

"Ένα καλοκαίρι στη θάλασσα"

Στους πληρωμένους δρόμους του έρωτα
Που γεννούν αλλόκοτες ψευδαισθήσεις
Νιώσε το βελούδινο δέρμα μου
Θα σε βάλει σε πειρασμούς
Θέλω για δώρο ένα αρμονάϊζερ
Απ'αυτά που σπάνε τη φωνή στα δυο
Αυτό το καλοκαίρι θα πάμε διακοπές στη θάλασσα

Ένα καλοκαίρι στη θάλασσα
Θέλω να κάνουμε κουπί
Να κολυμπάμε στ'ανοιχτά
Για να κοιτάμε τις ομπρέλες από μακριά
Ένα καλοκαίρι στη θάλασσα
Για μπάνια με στύλ
Με σωσίβιο από φόβο μήπως πνιγούμε

Πάνω από τις γέφυρες των λεωφόρων
Ακίνητος κάποιος μας χαιρετά
Μου θυμίζει λάδι Ταϊτής
Τα βράδια όταν έκανε κρύο
Καίγονταν τα λάστιχα των αυτοκινήτων
Αυτό το καλοκαίρι θέλω να διασκεδάσω με διακοπές

Ένα καλοκαίρι στη θάλασσα
Θέλω να κάνουμε κουπί
Να κολυμπάμε στ'ανοιχτά
Για να κοιτάμε τις ομπρέλες από μακριά

Ένα καλοκαίρι στη θάλασσα
Για μπάνια με στύλ
Με σωσίβιο από φόβο μήπως πνιγούμε

Αυτό το καλοκαίρι θα πάμε στη θάλασσα
Μ'επιθυμία τρελή να κάνουμε κουπί
Να κολυμπάμε στ'ανοιχτά
Για να κοιτάμε τις ομπρέλες από μακριά

Ένα καλοκαίρι στη θάλασσα
Για μπάνια με στύλ
Βγάλε μου το μπικίνι

Giuni Russo, Un'estate al mare

δέκα ημέρες απεργίας...

10 ημέρες απεργίας....

Στην αρχή αισθανόμουν κυριολεκτικά χαμένος....ένα περίεργο και τρομακτικό συναίσθημα...ίσως έφταιγε το γεγονός πως αυτή την φορά, περισσότερο από ποτέ, αισθανόμουν να αιωρείται μια πραγματική απειλή για το επαγγελματικό μου μέλλον...

Ύστερα ήλθε η συνειδητοποίηση της κατάστασης και αφού ωρίμασε μέσα μου πήρα την μεγάλη απόφαση....ε όχι δεν θα το αφήσω να με κυριεύσει και να αλώσει την συναισθηματική μου ισορροπία....

Συντροφιά με τα βιβλία μου, με την αγάπη μου, με τους φίλους μου...τι άλλο να θέλει κανείς...

Νιώθω υπέροχα!

ένα τραγούδι για τον αργύρη

....γιατί επέζησα, γιατί δεν σκοτώθηκα κι εγώ;...μπορεί κανείς να αφήσει πίσω το παρελθόν, αυτή τη μαύρη σκιά;

Η συγκλονιστική αφήγηση της ζωής του Αργύρη Σφουντούρη, ενός από τους λίγους επιζώντες της σφαγής του Διστόμου στις 10 Ιουνίου 1944.Με αφετηρία αυτό το τραγικό γεγονός ο Ελβετός σκηνοθέτης Stefan Haupt παρακολουθεί την διαδρομή του μικρού Αργύρη από την μαύρη εκείνη ημέρα του Ιουνίου μέχρι σήμερα.Οι προσωπικές του αγωνίες για την εδραίωση της ειρήνης, οι προσπάθειες που μέχρι σήμερα καταβάλει για την απονομή της δικαιοσύνης ξετυλίγονται παράλληλα με μια συνοπτική ανασκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας.

Η μνήμη ως συνεκτικός κρίκος του παρελθόντος με το μέλλον...η μεταμόρφωση μιας τραγικής εμπειρίας ζωής σε μια αισιόδοξη στάση ζωής...η σημασία της λέξης ''συγγνώμη'' που τόσο εύκολα ξεστομίζεται...

http://www.imdb.com/title/tt0936485/